-
Arthropodaphylum
Click to switch
to select orders
and filters >
-
Hexapodasubphylum
Click to switch
to select orders
and filters >
-
Insectaclass
Click to switch
to select orders
and filters >
-
Coleopteraorder
Click to set
as the main taxon
and as a base
← of the left panel >
-
Polyphagasuborder
Click to set
as the main taxon
and as a base
← of the left panel >
-
Cucujiformiaseries
Click to set
as the main taxon
and as a base
← of the left panel >
-
Tenebrionoideasuperfamily
Click to set
as the main taxon
and as a base
← of the left panel >
-
Zopheridaefamily
Click to set
as the main taxon
and as a base
← of the left panel >
-
Colydiinaesubfamily
Click to set
as the main taxon
and as a base
← of the left panel >
-
Rhopalocerinitribe
Click to set
as the main taxon
and as a base
← of the left panel >
-
Rhopalocerusgenus
Click to set
as the main taxon
and as a base
← of the left panel >
←Set as a base
of the left panel species:
Rhopalocerus rondanii
(A. Villa et J.B. Villa, 1833)
name status: valid name
BioMap ID: 1035288
taxon code: 3687
taxonomy checked: YES
Bardzo rzadko spotykany gatunek o niejasnym zasięgu mimo upływu przeszło 150 lat od jego opisania. Znany z nielicznych, bardzo rozproszonych stanowisk, przy czym większość danych o jego rozmieszczeniu opiera się na znaleziskach z ubiegłego stulecia. Notowano go dotychczas ze wschodniej Francji, południowej Nadrenii, Hesji, Słowacji, Moraw, Polski, Ukraińskiej SRR, Austrii, Węgier, północnych Włoch, Słowenii, Chorwacji, Siedmiogrodu i Grecji. Niemal we wszystkich krajach był znaleziony w różnych miejscowościach przeważnie jednorazowo, niekiedy tylko na niektórych stanowiskach był powtórnie stwierdzony po wielu dziesięcioleciach. O rzadkości tego gatunku niech świadczy fakt, że w Dijon (Francja) powtórnie znaleziono go po 80 latach, a w Hesji i w Polsce (Warszawa) aż po przeszło 130 latach. Jest zapewne szerzej rozsiedlony. W Polsce jest znany z nielicznych miejscowości tylko w trzech krainach, przy czym w areale ogólnego rozsiedlenia Warszawa jest stanowiskiem najdalej wysuniętym na północ. Z dotychczasowych danych faunistycznych wynika, że chrząszcz ten zamieszkuje tereny nizinne, zasiedlając w miejscach słabo nasłonecznionych stare, dziuplaste drzewa liściaste, przeważnie w niższej partii pni, niekiedy też występuje w leżących od niedawna na ziemi pniach oraz kłodach. Chrząszcze znajdowano w wilgotnym murszu lub pod korą wiązów, lip, dębów, topoli, wierzb, kasztanów i orzechów. W niektórych drzewach znajdowano go w sąsiedztwie gniazda mrówek Lasius brunneus (Latr.), jedynie koło Klagenfurtu w Karyntii spotykano go w starej topoli zasiedlonej przez Lasius flavus (Fabr.) i L. umbratus (Nylander). W piśmiennictwie brak wiadomości o bionomii Rh. rondanii. Według własnych badań, zarówno terenowych, jak i laboratoryjnych, cykl rozwojowy tego gatunku jest prawdopodobnie dwuletni, gdyż 14 X 1977 znaleziono jednocześnie dorosłe larwy, przepoczwarzające się wiosną następnego roku oraz młode larwy, pierwszego i drugiego stadium, które po dorośnięciu przepoczwarczyły się po dwukrotnym przezimowaniu. Postacie dojrzałe i larwy znajdowano w grabie zwyczajnym — Carpinus betulus L., lipie drobnolistnej — Tilia cordata Mill., topoli czarnej — Populus nigra L. i topoli włoskiej — P. italica Mnch., zawsze w towarzystwie lub sąsiedztwie Lasius brunneus (Latr.) — w korytarzach i komorach gniazda, w trocinach, szczelinach drewna oraz w opuszczonych chodnikach larw chrząszczy drewnożernych. Larwy żerują w drewnie otaczającym chodniki i komory, blisko jego powierzchni, odżywiając się przegrzybionym, wilgotnym drewnem będącym w rozkładzie pod wpływem działalności niższych grzybów. Młode larwy drążą wzdłuż włókien drewna krótkie chodniki, zapełniając je ziarenkowatymi ekskrementami; starsze larwy żerują w rozszerzonych chodnikach w kształcie komór, wydalając miałkie odchody tworzące biały płaski placek. W warunkach laboratoryjnych linienie przedostatniego stadium larw obserwowano 14 X, a przepoczwarczenie w terminie najwcześniejszym 22 III oraz najpóźniejszym 10 VI. Imagines po wylęgu pozostają kilka tygodni w komorach poczwarkowych, po wydobyciu się z nich kryją się w różnych zakamarkach, nie opuszczając zasiedlonego drzewa. Chrząszcze charakteryzują się powolnością ruchów i w bezpośredniej styczności z mrówkami są przez nie tolerowane. Kopulację chrząszczy starszej generacji, która przezimowała, obserwowano 12 V (B. Burakowski*).