Gatunek rozmieszczony w południowej i środkowej części Europy, notowany również z Afryki Północnej, Kaukazu, Syrii i Izraela. W środkowej Europie występuje głównie w starych górskich lasach bukowych; docierając w Alpach do wysokości około 1500 m n.p.m. Jest na ogół poławiany wszędzie rzadko na rozproszonych stanowiskach, a dawne dane o jego rozmieszczeniu na terenach nizinnych opierały się prawdopodobnie na okazach zawleczonych z drewnem spławianym dużymi rzekami z okolic górskich. Ten pięknie ubarwiony chrząszcz, o polskiej nazwie nadobnica alpejska, z uwagi na wielką rzadkość występowania oraz groźbę wyginięcia jest w Polsce objęty ochroną gatunkową. Zasiedla stare drzewostany bukowe, zwłaszcza na terenach górzystych. Bionomia tego gatunku jest poznana niedostatecznie, a morfologia niektórych stadiów nie jest jeszcze znana. Cykl rozwojowy co najmniej trzyletni. Rozwój odbywa w martwym, butwiejącym drewnie starych, żyjących lub obumierających buków — Fagus L. Poza tym w piśmiennictwie do drzew żywicielskich nadobnicy zaliczano: grab — Carpinus L., grusze — Pirus L., głogi — Crataegus L., orzech — Juglans L., wierzby — Salix L., topole — Populus L., a nawet sosny — Pinus L. i świerki — Picea Dietr., ale nie wszystkie te dane są wiarygodne. Pojaw postaci dojrzałych przy ciepłej i słonecznej pogodzie zaczyna się od połowy czerwca i trwa do początku września, a największe nasilenie występowania przypada na lipiec i sierpień. Po opuszczeniu komór poczwarkowych chrząszcze przebywają początkowo na pniach i grubych gałęziach drzew lęgowych, następnie odbywają długie, choć ociężałe loty. Można je spotkać na powalonych i ściętych drzewach, na złomach, na stosach świeżego drewna sągowego oraz na składowanym drewnie na placach tartacznych. Jaja są składane w szpary kory i szczeliny drewna. Larwy żerują w martwym, będącym w stanie rozkładu drewnie, niekiedy w strefie granicznej między bielem a twardzielą. Starsze larwy budują owalną komorę poczwarkową w powierzchniowej warstwie drewna. Poczwarka ukazuje się w czerwcu-lipcu.