Gatunek rozsiedlony od Wysp Brytyjskich, Danii i wschodnich krajów nadbałtyckich aż po środkową i południowo-wschodnią Europę oraz Azję Mniejszą, Kaukaz i Zakaukazie. W Polsce znany głównie z południowej części kraju oraz z nielicznych stanowisk w krainach północnych. Charakteryzuje się dużą zmiennością rysunku na pokrywach — opisanych zostało 40 odmian. Występuje w lasach liściastych i mieszanych oraz w krzaczastych zaroślach. Postacie dojrzałe ukazują się w maju i czerwcu, przeżywają do lipca, w wyższych położeniach górskich występują jeszcze w sierpniu. Spotyka się je głównie na kwiatach krzewów i roślin zielnych, głównie baldaszkowatych — Umbelliferae, np. na wiązówce błotnej — Filipendula ulmaria (L.) Maxim. Samice składają jaja w martwe lub obumierające, uszkodzone korzenie drzew liściastych i iglastych. Według własnych obserwacji są zwykle opadane cienkie korzenie o średnicy 1-3 cm, znajdujące się płytko w glebie lub częściowo wystające nad powierzchnią ziemi (B. Burakowski*). Najlepsze warunki rozwoju larwy mają w korzeniach wykrotów świerków i jodeł w okolicach górskich, gdyż wilgotna gleba otaczająca korzenie wykrotów, pokryta niekiedy płatami mchów, umożliwia rozkład korzenia wskutek działalności grzybów. Larwa drąży w korzeniu długi chodnik, zapełniając go drobnymi trocinkami tak, że niekiedy cały cienki korzeń jest przerobiony na mączkę, larwa przechodzi wtedy na inny. Starsze larwy na jesieni lub wiosną opuszczają korzenie i przemieszczają się do powierzchniowej warstwy gleby, gdzie w suchych miejscach sporządzają komorę, w której przepoczwarczają się w drugiej połowie maja lub w pierwszej połowie czerwca. To samo siedlisko jest zamieszkiwane przez drapieżne larwy sprężyka Anostirus castaneus (L.), napadające na larwy i poczwarki omawianego gatunku kózki (Burakowski 1971).