Gatunek obejmujący zasięgiem obszar od Wysp Brytyjskich i północnych części Fennoskandii po południowe części Europy Środkowej, notowany ponadto z północnych Włoch i Islandii; na wschód przez Syberię dociera do Pacyfiku. W Polsce jest pospolitym ryjkowcem rozprzestrzenionym od Bałtyku aż po Tatry, częściej notowano go z południowej części kraju. Zasiedla zarówno tereny nizinne, jak i górzyste, gdzie dociera ponad górną granicę lasu aż do strefy alpejskiej. Występuje na pobrzeżach wód płynących i różnych zbiorników wodnych oraz na wilgotnych łąkach, młakach i w lasach bagiennych. Jako roślina żywicielska jest podawana zwykle manna mielec — Glyceria aquatica (L.) Wahlb., ale ryjkowiec ten prawdopodobnie może żyć również na innych roślinach trawiastych, gdyż był znajdowany w takich środowiskach, gdzie manna nie występowała. Larwa żeruje na pędach podziemnych i w dolnej części łodygi. W wyższych partiach gór Europy Środkowej występuje Notaris acridulus var. montanus Faust.