Gatunek obejmujący zasięgiem Europę Zachodnią i Południową oraz zachodnią część Europy Środkowej, Węgry i zachodnie Podole; notowano go ponadto z zachodniej części Afryki Północnej. W Polsce ryjkowiec mało znany, wykazywany tylko z czterech południowych krain, przy tym wzmianki o jego występowaniu na Śląsku Dolnym i w Sudetach Zachodnich opierają się na znaleziskach sprzed przeszło stu lat. Występuje w lasach liściastych, zwłaszcza zadrzewieniach dębowych. Żyje na dębie szypułkowym — Quercus robur L. Początkowo larwa żeruje w liściu w wąskim chodniku, który stopniowo rozszerza, a następnie wygryza kolistą minę; pod koniec rozwoju wycina wokół miny płatek liścia i spada z nim na ziemię, gdzie przepoczwarcza się spoczywając między dwoma oskórkami liścia.