Gatunek rozprzestrzeniony w zachodniej i środkowej części Europy oraz w południowych obszarach europejskiej części byłego ZSRR, notowany ponadto z jednej południowej prowincji Szwecji, Azji Mniejszej i Afryki Zachodnio-Północnej. W Polsce wyrynnik dębowiec znany jest z nielicznych stanowisk rozproszonych w różnych częściach kraju. Żeruje głównie na dębie, rzadziej na buku i jesionie, wyjątkowo na czereśni. Opada zarówno grube drzewa stojące, jak i leżące kłody oraz pniaki. Jest szkodnikiem technicznym drewna, gdyż drąży w nim chodniki, niekiedy w głąb do 30 cm, wprowadzając do niego zarodniki symbiotycznego grzyba rosnącego na ścianach chodnika. Samica wgryza się do drewna w kierunku promienistym, wygryza chodniki boczne średnicy około 2,5 mm biegnące w płaszczyźnie słoja. Od chodników bocznych drewna samica może wygryzać nowe chodniki poprzeczne wzdłuż słoja. Samiec towarzyszy samicy usuwając na zewnątrz z chodników wiórki i trocinki. Wylęgłe larwy wygryzają chodniki w górę i w dół, prawie równolegle do włókien i odżywiają się symbiotycznym grzybem.