Gatunek rozsiedlony w północnej, zachodniej i środkowej części Europy, sięgający na południe po środkowe Włochy, w Fennoskandii docierający do koła podbiegunowego. W Polsce ryjkowiec pospolity, rozsiedlony od Bałtyku aż po Sudety i Karpaty. Zasiedla lasy iglaste i liściaste oraz wrzosowiska; jest spotykany głównie na ciepłych i suchych miejscach na pobrzeżach lasu, w szkółkach i młodnikach drzew. Postacie dojrzałe poławiano od kwietnia do października, na pędach buków, grabów, brzóz, sosen, leszczyn i innych. Notowany niekiedy jako szkodnik w młodych zadrzewieniach. Kopulacja odbywa się wiosną i w lecie do końca lipca. Larwy żerują na korzonkach wrzosu zwyczajnego — Calluna vulgaris (L.) Salisb. oraz jednorocznych lub dwuletnich drzew. Młode, świeżo wylęgnięte imagines pojawiają się w sierpniu lub wrześniu.