Gatunek rozprzestrzeniony od Wysp Brytyjskich i południowych prowincji Fennoskandii poprzez środkową część Europy do krajów śródziemnomorskich, sięgający na wschód przez Syberię aż po Kraj Przymorski oraz Japonię. W Polsce występuje prawdopodobnie w całym kraju prócz wyższych partii górskich, ale nie jest jeszcze notowany z wielu krain. Żyje i odbywa rozwój w obumarłym i gnijącym drewnie pni drzew iglastych i liściastych, często w starych pniakach i korzeniach oraz w drewnie otaczającym dziuple, zwłaszcza przyziemne. Optymalne warunki dla rozwoju larw występują zwykle w twardszym, ale bardzo wilgotnym drewnie, w miękkiej warstwie powierzchniowej o odpowiednim stopniu rozkładu. Ryjkowiec ten niekiedy zasiedla drewno w sąsiedztwie gniazd mrówek Lasius brunneus Latr. i Formica sp. Postacie dojrzałe spotyka się w ciągu całego roku.