Gatunek rozmieszczony w Europie od Wysp Brytyjskich, południowej Skandynawii i Finlandii po kraje śródziemnomorskie; wykazywany ponadto z Maroka, Algierii i Syrii. W Polsce słonik orzechowiec jest pospolity w całym kraju na terenach nizinnych i wyżynach oraz w górach po regiel dolny. Pojaw postaci dojrzałych zaczyna się od połowy maja i trwa do połowy sierpnia; żerują one na pączkach, liściach i zielonych orzeszkach leszczyny — Corylus avellana L. Samice w lipcu-sierpniu składają jaja do niedojrzałych jeszcze owoców. Jedna samica może złożyć 20-30 jaj. Po tygodniu wylęgają się larwy, które żerują we wnętrzu orzeszka około miesiąca. Po opadnięciu orzeszka na ziemię, larwa wygryza otwór w skorupce i wdrąża się do gleby do głębokości nawet 25 cm, gdzie w komorze pozostaje w diapauzie zimowej do maja następnego roku, następnie przepoczwarcza się. Stadium poczwarki trwa 8-12 dni. Niektóre imagines nie opuszczają komór poczwarkowych i zimują. Również część larw zimuje po raz drugi, a nawet trzeci, tak że pełny cykl rozwojowy przedłuża się do dwóch-trzech lat. Chrząszcz ten przyczynia się do znacznych szkód w ogrodach i plantacjach leszczyny.