Підтримуємо Вільну Україну
We Support Free Ukraine
Biodiversity Map
Taxa
  1. Arthropodaphylum
    Click to switch
    to select orders
    and filters
     >
  2. Hexapodasubphylum
    Click to switch
    to select orders
    and filters
     >
  3. Insectaclass
    Click to switch
    to select orders
    and filters
     >
  4. Lepidopteraorder
    Click to set
    as the main taxon
    and as a base
    ← of the left panel
     >
  5. Papilionoideasuperfamily
    Click to set
    as the main taxon
    and as a base
    ← of the left panel
     >
  6. Pieridaefamily
    Click to set
    as the main taxon
    and as a base
    ← of the left panel
     >
  7. Coliadinaesubfamily
    Click to set
    as the main taxon
    and as a base
    ← of the left panel
     >
  8. Gonepteryxgenus
    Click to set
    as the main taxon
    and as a base
    ← of the left panel
     >
Set as a base
of the left panel
species: Gonepteryx rhamni (Linnaeus, 1758)
PL
YES
name status: valid name
BioMap ID: 1203386    taxon code: 2059
taxonomy checked: YES
source of names: Buszko et Nowacki 2017 wykaz: J. Buszko
Data on distribution in Poland
Gonepteryx rhamni - Data on distribution in Poland - Biodiversity Map: UTM 10×10 — minimap
Statistics
  • Records: 7318
  • Publications: 5
  • Collections: 11
  • Publication authors: 6
  • Illustrations (iconography): lacking
  • Photos (specimen/observation): 16

Taxon description
Bardzo pospolity i powszechnie znany motyl lata w wielu środowiskach otwartych i świetlistych lasach od VII do VI z przerwą na sen zimowy. Łatwy do zauważenia w locie na szarych, bezkwietnych jeszcze łąkach i przydrożach wczesną wiosną uważany bywa za jej zwiastuna. Gąsienice cytrynka żerują w VI i VII na wierzchniej lekko zasnutej przędzą powierzchni liści kruszyny. Zielone poczwarki wiszą pod liśćmi i gałęziami kruszyny lub roślin pobliskich, przyczepione za kremaster i podwieszone nicią przędzy za pokrywy skrzydeł. Samiczki cytrynka składają jaja na spodniej stronie liści, rzadziej na pąkach, pojedynczo lub po kilka na jednym krzewie. Małe gąsieniczki żerują początkowo na spodniej stronie blaszki liściowej. Po kilku dniach przechodzą na wierzch liścia, usadawiając się, każda oddzielnie, przodem do jego wierzchołka. Gąsienice przebywają na środkowej żyłce liści, wzdłuż niej wędrują na ich brzeg dla pobierania pokarmu. Po żerowaniu wracają na miejsce spoczynku, cofając się powoli do momentu, kiedy ich ostatnia para odnóży znajdzie się blisko nasady liścia. Zdolność cofania się po żerowaniu to właściwość gąsienic grupy motyli mniejszych — Microlepidoptera. Cytrynek jest jedynym przedstawicielem grupy motyli większych — Macrolepidoptera, uwzględnionych w atlasie, u którego ta umiejętność została zaobserwowana. W czasie zdarzających się niekiedy przymrozków sierpniowych ma miejsce nietypowa hibernacja motyli, które po takiej dodatkowej „zimie” składają jaja, dają drugie pokolenie gąsienic we wrześniu. W sprzyjających warunkach termicznych wykluwają się na początku X motyle drugiego pokolenia, w przeciwnym przypadku giną poczwarki.
[300: Gonepteryx rhamni (Linnaeus 1758) – listkowiec cytrynek]
Rozpoznawanie i obserwowanie: Dymorfizm płciowy wyraźny. Samce mają obie strony skrzydeł cytrynowożółte, a samice mają wierzch biały i spód bladozielony. Latolistek cytrynek siedzi zawsze z zamkniętymi skrzydłami – jest jednym z niewielu gatunków w naszym regionie, który w tej pozycji wygrzewa się na słońcu. Jednak podczas zalotów motyle obu płci mogą siedzieć przez krótką chwilę z rozpostartymi skrzydłami. Jeśli jednak samica jest niereceptywna, daje samcowi o tym znać, unosząc odwłok, jak widać na zdjęciu. Latolistek cytrynek jest jednym z pierwszych motyli pokazujących się wiosną. Już podczas pierwszych słonecznych dni widać samce latające w prześwietlonych lasach w poszukiwaniu samic, które pojawiają się nieco później. W tym czasie motyle te często odpoczywają na suchych liściach lub posilają się nektarem na wczesnowiosennych kwiatach.
Rozwój motyla: Jaja składane są pojedynczo lub po kilka na gałązkach u nasady pąków lub na spodzie rozwijających się liści rośliny pokarmowej. Gąsienice żerują pojedynczo w ciągu dnia. Przepoczwarczają się na liściach, na których żerowały lub na sąsiednich. Latem po wykluciu z poczwarki dorosłe motyle nie przystępują do rozrodu. Mogą być nieaktywne przez dość długi okres zanim przystąpią do zimowania, co zazwyczaj ma miejsce w runie pod liśćmi i śniegiem. Gody i rozród odbywają się dopiero na wiosnę.
Okres lotu motyla: Jedno pokolenie w roku: 2/VII – 2/IX –– zimowanie –– 3/III – 3/V.
Siedliska: Skraje lasów, lasy mieszane, tereny ruderalne, zarośla, łąki suche i wilgotne, przydroża, przytorza, ogrody i działki rekreacyjne.

External data sources