Gatunek występujący głównie w południowej i środkowej części Europy, wykazywany ponadto ze szwedzkiej wyspy Gotlandii, z Krymu, Kaukazu i Armenii. W Polsce ryjkowiec ten jest rzadko spotykany — notowano go z nielicznych stanowisk tylko w pięciu krainach, przy czym dane o występowaniu na Śląsku Dolnym i w okolicy Warszawy opierają się na materiałach zbieranych w ubiegłym stuleciu. Bytuje w lasach liściastych i mieszanych, parkach, ogrodach, alejach, drzewach przydrożnych oraz zadrzewionych dolinach rzecznych. Postacie dojrzałe spotykano w ciągu całego roku. Larwy żerują w butwiejącym wilgotnym drewnie pni, pniaków, gałęzi i słupów, niekiedy w miazdze i łyku silnie uszkodzonych drzew żyjących. Jako drzewa siedliskowe były w piśmiennictwie wymieniane: klony, jesiony, buki, topole, wierzby i kasztanowce.