Gatunek rozsiedlony w zachodniej, środkowej i południowej części Europy, sięgający na wschód po Azję Mniejszą. W Polsce spotykany sporadycznie i dość rzadko, zarówno na niżu jak i na wyżynach; notowany tylko z siedmiu krain. Ryjkowiec kserotermofilny, zasiedlający suche łąki, odłogi, pastwiska, zarośla, zręby, przydroża, nasłonecznione wzgórza oraz brzegi lasów, rzek i rowów. Żyje na dziewannie pospolitej — Verbascum nigrum L., dziewannie drobnokwiatowej — V. thapsus L., dziewannie kutnerowatej — V. phlomoides L. i dziewannie rdzawej — V. blattaria L. W kwietniu-maju samica składa pojedynczo jaja w dołki na silnie owłosionych brzegach młodych liści; niekiedy jaja są składane swobodnie wśród włosków kutneru. Larwa żeruje na górnej powierzchni liści; młode larwy żywiące się tkankami liści są przykryte gęstymi włosami dziewanny. Dojrzałe larwy przed przepoczwarczeniem przewędrowują na inne partie rośliny, przytwierdzają i pokrywają swą śluzową wydzieliną. Poczwarka spoczywa w żółtawym kokonie pokrytym włoskami liścia, sporządzonym uprzednio przez larwę w ciągu około 10 godzin. Stadium poczwarki trwa około tygodnia.